Op zondag 11 oktober meldde 'pootje' op dit forum dat hij een Frans circus Zavatta in het Belgische Waasmunster had gesignaleerd, nabij Sint Niklaas. Nadat er op dit forum over dit circus een beetje over en weer werd geschreven was mij duidelijk dat het hier ging om een circus met de naam Pacific Zavatta van de familie Prein. Een circus met een indrukwekkende collectie dieren. Als een van de weinige circussen heeft men zelfs bizons. Op donderdag 15 oktober reed ik er nieuwsgierig naar toe. Aangekomen in Waasmunster hingen langs de weg volop langwerpige reclameborden. Daarop stonden 4 indrukwekkende mannetjesleeuwen, een clown en een fakir. Aangekomen bij het circusterrein zag ik een prachtige, zeer hoge rood-witte tent. Aangezien ik nog een kwartier tijd had voor de show van 20.00 uur zou aanvangen besloot ik eerst de zaak er omheen te verkennen. Aangezien het terrein niet zo groot was stonden enkele wagens aan de overkant van de weg geparkeerd. Aan deze wagens werd ook al gauw duidelijk dat het hier om een echt dierencircus gaat. Nog vrijwel nooit had ik circus vrachtwagens gezien met zulke mooie dierenafbeeldingen. Op een van de wagens stonden een nijlpaard en leeuwen afgebeeld. Op een andere zebra's en een struisvogel. Daarnaast stond er een reclamewagen met een mooie plaat van een clown en 2 bizons. Oversteken en op naar het circusterrein..... Na een facade met daarop een clown en witte paarden zag ik al snel de eerste dieren; 2 dromedarissen en een kameel. Ik pakte mijn fototoestel. De 2 dromedarissen stonden in een mooie fotogenieke houding met de neuzen tegen elkaar. Ik pakte mijn fototoestel.... Op dat moment kwam er een medewerker naar mij toe. Ik rook al onraad. Aangezien er nergens een bord met 'no pictures' stond en de dieren voor mij in een zeer verleidelijke houding stonden maakte ik gauw nog even mijn foto. ´Geen foto's!´, werd mij in het Frans gezegd. ´Circusfriend!´, verdedigde ik mijzelf. ´Geen foto's´, werd er herhaald. 'En binnen tijdens de show?', vroeg ik maar meteen. 'Ook niet! Dan moet je maar goed kijken', werd er gezegd. Geen foto's. Goed kijken dus... Ik zag een rode roofdierenwagen met opengeklapte luiken. Een soort wagen zoals het Great Belgium circus/ Benelux die vroeger had. 7 leeuwen liepen nerveus heen en weer. Misschien hadden ze last van plankenkoorts. Ze waren ingedeeld in 3 groepen. Eerst een hok met een grote leeuwin, daarna een hok met een grote leeuw, en voor de rest was de gehele ruimte samengevoegd voor een vijftal jongere dieren (waar onder 4 mannelijk) van naar schatting 2 a 3 jaar jong. Aan de achterkant van de wagen een kleine vierkante buitenkooi. Ik zag een staltent met 6 (voornamelijk witte) paarden. Verder een staltent met 2 ezels met jong, een struisvogel, 3 lama´s met jong. Verderop een verblijf met grote uitloop voor 2 zebra´s met 7 (voornamelijk watoessi) runderen, waar onder 2 jongen. Dan de 2 bizons met een perk en hun transportwagen als binnenverblijf. Deze wagen had een opening met tralies aan de zijkant. Dit had ik nog nooit eerder bij een circuswagen gezien. Dit zelfde zag ik bij de wagen van de dromedarissen/ kamelen. Best mooi. Tenslotte zag ik nog pony´s, geiten, een hangbuikzwijn en een heel grote groep ganzen. Als ik een circus heb bezocht heb ik altijd de gewoonte om een verslag voor mijzelf te schrijven. Als ik dan bijvoorbeeld na een jaar terug ga, dan kan ik precies de veranderingen die hebben plaatsgevonden zien. Soms, als ik denk dat ik wat nieuws te melden heb, dan maak ik ook een verslag voor circusweb. In mijn streven naar volledigheid en precisie in mijn verslaglegging gebruik ik soms een notitieboekje. Vooral omdat er hier bij Zavatta heel veel dieren waren had ik mijn notitieboekje nodig als geheugensteuntje voor mijn verslag. Ik maakte een aantal notities. `He!!!`, werd mij uit de verte toegeschreeuwd. Ik keek op. Dit keer was het een andere man. Er werd op commanderende wijze met een hand gebaard dat ik moest komen. Terwijl ik zijn richting op liep vroeg ik mij af waarom hij eigenlijk niet mijn kant op kwam. Hij was toch degene die iets wilde zeggen? Bovendien zat er een hek tussen. Een hek waarachter de roofdierenwagen stond en waarvan op een (Nederlandstalig) bord stond dat je dit niet mocht passeren. Opnieuw werd er op dezelfde wijze gebaard dat ik achter het hek´moest´ komen. Ik liep om het hek heen en verklaarde mijn (kennelijk verwijtbare) gedrag met de term´circusfriend´. De boos overkomende man liep weg naar achter en gebaarde mij hem te volgen. Wilde hij mij aan de leeuwen voeren? De tocht ging vlak voor de leeuwenwagen langs. Nog nooit ben ik zo dicht langs een roofdierenwagen gelopen. Aangezien de dieren erg nerveus waren en woest heen en weer renden was dit in mijn beleving geen pretje! Vervolgens liep hij achter de tent langs, langs de artiesteningang. Een aantal kinderen van de familie stond mij met trieste blik aan te staren. Terwijl mijn voorganger zich af en toe omdraaide en 'kom hier' riep, voelde ik mij meer als een paard benaderd dan als hooggeeerd publiek. We liepen nu weg van andere mensen tussen een aantal wagens door. Ik vroeg mij af waar deze tocht eigenlijk heen zou gaan. Kennelijk beschouwde hij mij als een dierenactivist, ondanks dat ik geen meetlint bij me had. Ik moest denken aan de manier waarop activisten bij sommige circussen ontvangen worden (Belly Wien) en begon mij af te vragen of het wel zo verstandig was om deze man braaf te blijven volgen. Ik overwoog even om mij om te draaien en als een haas er vandoor te rennen. Zou ik dat doen dan zou ik mij echter alleen maar extra verdacht maken. Ik moest nogmaals zien uit te leggen dat ik circusvriend ben. Maar ja, dat kan iedereen zeggen. Ik had niets op zak waarmee ik dit kon bewijzen. De man bleef staan voor een caravan en spuugde een aantal keren asociaal op de grond. Hij klopte aan bij de caravan. Er kwam geen reaktie. Aan wie wilde hij mij voorleiden? Een boze circusdirecteur? Een of andere vechtersbaas? Hij klopte nog een keer. De deur ging open. Er verscheen een jongeman die er tot mijn opluchting uitzag als een gentlemen (later bleek dit de spreekstalmeester te zijn). De man gebaarde dat ik notities had gemaakt. Ik voelde er niets voor om mijn notitieboekje in te leveren, want er stonden ook nog andere dingen in. Ik zou hooguit bereid zijn het betreffende blaadje er uit te scheuren. 'Circusfriend', zei ik ook tegen de gentlemen. 'Van welk circus kom je?', vroeg hij. Tot mijn opluchting bleek hij gewoon Nederlands te spreken. 'Herman Renz uit Nederland', zei ik. 'Ben jij daar de baas van?' vroeg de gentlemen die kennelijk niet bekend is met Herman Renz. 'Nee', zei ik, aangezien ik niet Robert Ronday ben. 'Doe je iets in het circus?' was de volgende vraag. Ik vertelde (naar waarheid) dat ik weleens posters had geplakt voor Alberto Althoff. Bij het horen van de in circuskringen internationaal zeer bekende naam Alberto Althoff ontdooide men eindelijk. Ik zei dat ik foto's en notities maak omdat ik circusvriend ben. 'Un ami....' verklaarde de gentlemen tegen de woeste man. Dit had ik zelf ook kunnen bedenken. De woeste man lachte mij vervolgens uit. Tsja, het is maar net hoe je met je publiek omgaat. In plaats van hooggeeerd publiek voelde ik mij op dat moment meer geminacht publiek. Maar ik was na dit verhoor in ieder geval vrijgesproken. De gentlemen ging zijn caravan weer in en de inmiddels ontdooide man loodste mij achter de schermen vandaan. Hij vroeg of ik de show wilde zien. 'Ja', zei ik. Hij wees mij de kassa. Het is dat ik circusfreak ben. Was ik dat niet dan had ik hier geen cent meer willen betalen, want zo ben ik nog nergens ontvangen. Waarom zou men bezoekers hier zo kritisch in de gaten houden? Heeft men iets te vrezen? In alle eerlijkheid en objectiviteit wil ik hier heel duidelijk stellen dat de ruimte die alle dieren hier hebben naar circusbegrippen absoluut redelijk RUIM is. Hierover heb ik weinig klachten. De huisvesting is absoluut vergelijkbaar met het Moscow Star circus, wat ik de dag ervoor in Antwerpen bezocht. En ook vergelijkbaar met bijvoorbeeld de exoten bij Alberto Althoff. Het probleem is echter dat dierenrechtenorganisatie Gaia dierentuinmaatstaven op circussen loslaat, waardoor geen enkel verblijf de toets der kritiek kan doorstaan. En dat lijkt mij oneerlijk. Dit werd bijvoorbeeld ook duidelijk toen Herman Renz vorig jaar met hun olifant in Sint Niklaas kwam.
Na dit uiterst vervelende intermezzo was het tijd voor de show. Het kostte mij moeite om hier ontspannen naar te kijken. Binnen was het meest opvallende dat er rondom de piste twee touwen waren gespannen. Vermoedelijk als extra veiligheid om de bizons binnen de piste te houden. Deze touwen bleven de gehele voorstelling hangen. De verwarming maakte het aangenaam. Begonnen werd met een mooi lichteffect. De 5 jonge leeuwen (waar onder dus veel mannetjes) traden binnen. Ik zag dat ik op dat moment nog steeds nauwlettend in de gaten werd gehouden door de reeds bekende man. Geen foto's en notities dus. Opvallend was dat de dompteur de kooi betrad aan de publiekszijde. De leeuwen werden gepresenteerd in machostijl. Er werd soms nogal naar de dieren geschreeuwd. Ook opvallend was dat er steeds naar de dieren werd gefloten om ze te activeren. Twee keer kreeg een leeuw een duw. Daarentegen werd er ook beloond door middel van 'brav' zeggen en schouderklopjes. Het repertoire bestond uit: piramide maken, springen, balklopen, alle 5 liggen en omrollen (dit ging wat ongelijk) en tenslotte gaat nog 1 dier tegen de kooiwand opstaan.
Het viel mij op dat er niemand foto's maakte tijdens de show, ondanks dat nergens officieel schriftelijk of mondeling was aangegeven dat dit niet was toegestaan. Vervolgens een clown, die later nog een paar keer terug keerde met bekende reprises, zoals bijvoorbeeld het publiek links en rechts om beurten laten klappen. Duidelijk mag zijn dat ik bepaald niet in de stemming was om vrolijk mee te gaan zitten klappen. Vervolgens krachtaccrobatiek door een man. Daarna een jong meisje met luchtaccrobatiek in een soort spinneweb zoals dat vrij standaard is in familiecircussen. Vervolgens het grote exotennumer (door een andere dompteur dan de leeuwen). Een bonte verzameling kwam de piste in. Voorop 2 zebra's, daarachter 1 struisvogel, dan 3 lama´s en als achterste een ezel met jong. Mooi, zo'n karavaan. Dat zie je niet veel. Het repertoire bestond uit achter elkaar rondjes lopen, allemaal naast elkaar rond lopen en allemaal halt houden. Vervolgens de 2 dromedarissen en kameel. Deze deden 2 dingen: rondjes lopen en stoppen. Vervolgens liepen de 7 runderen (waaronder 2 jongen) enkele rondjes. Ten slotte van deze exotenparade maakten onder begeleiding van nogal wat geschreeuw en zweepgeknal op de grond de 2 bizons enkele rondjes. In totaal 20 dieren dus, waarbij de nadruk dus vooral lag op het tonen van deze veelzijdige collectie. Daarna een slangenmeisje met goede prestaties. In de pauze kon men de restauratiewagen bezoeken. Deze stond in de speeltent naast de piste. Het assortiment was uiterst beperkt. Te koop was: cola, fanta, water, chips en popcorn. Geen koffie of thee dus. Ook een leuke souvenirstand of een programmaboek ontbrak. Wel was ponyrijden in de piste mogelijk.
De tweede helft begon met een nummr met draaiende bordjes. Vervolgens een vrijheidsdressuur met paarden door dezelfde man als van het leeuwennummer, waarbij het fluiten naar de dieren weer opviel. De paarden moesten op een gegeven moment figuren lopen om pillonnen heen. Dit had ik nog nergens eerder gezien. Eerst was er 1 wit paard, dan 1 Fries, dan 3 witte. Zeker geen slecht nummer. En goede muziek.
Na hand op hand accrobatiek door een duo was er een hoela hoep nummer door een meisje. Vervolgens een cowboy nummer van een man met 3 kinderen, waarbij o.a. door middel van zweepslaan een krant in stukjes werd verdeeld. Een typisch standaardnummer in familiecircussen. Tenslotte de repriseclown met vrouw als muzikale clowns, waarna het na 2 uur en een kwartier (heel gebruikelijk bij circussen) tijd was voor de finale. Ik was nog steeds niet in de stemming om vrolijk te gaan zitten klappen.
Opvallend vind ik het hoe buitenlandse circussen er altijd weer in slagen een Nederlandstalige spreekstalmeester in te vinden. (Kijk ook maar naar Renz Berlin, Belly Wien en het Spaanse Universal.) De spreekstalmeester sprak met goede rustige stem. Het was alleen jammer dat hij (vermoedelijk vanwege de geluidskwaliteit) slecht verstaanbaar was. Achteraf besefte ik dat ik met het 'verhoor' bij de spreekstalmeester van de nood een deugd had moeten maken en na dit gesprek om verdere tourneeinfo of een affiche had kunnen vragen. Nadat ik de circustent uitliep zag ik bij de kassa nog een stapeltje zwart wit flyers liggen waarin werd geadverteerd met de vele dieren. Deze waren Nederlandstalig. Conclusie: Mijn oordeel over dit circus, wat toch al een tijdje door Belgie schijnt te reizen, is dat dit typisch een circus is wat (met de mooie tent en affiches en de uitgebreide dierencollectie) van buiten mooier is dan van binnen.
Met de vele dieren doet het me van buiten wat denken aan het Great Belgium circus/ Benelux. Met het optreden van nogal wat junioren doet het me ook wat denken aan Renz Berlin in vroeger tijden. Aangezien het er in het circus vaak niet zo zeer om gaat wat je doet, maar meer om hoe je het doet luidt mijn oordeel over de show dat men aan de presentatie van het geheel hier nog flink zou moeten werken! Hieraan doet men bar weinig. Al is het dan maar even een eenvoudige glimlach richting het publiek! Dat zou toch elke artiest moeten kunnen?
Van een circusvoorstelling moet je enthousiast worden. Ik werd hiervan echter warm noch koud.
Circusvrienden (ook op dit forum) zijn weleens bang dat 'doorsnee' bezoekers na het zien van een voorstelling die 'niet zo super' is in het vervolg ook andere (top)circussen zullen gaan mijden. Deze mening deel ik niet! Het 'gemiddelde' publiek lijkt 'geen verstand' van circus te hebben en zat gewoon vrolijk mee te klappen.
Tenslotte blijft de 'ontvangst' hier mij het meest bij. Feit is dat je je hier als circusfrak dus niet te 'fanatiek' moet opstellen. Na de show nog even een kijkje nemen bij de stallen? Ik zou het niet durven. Omkijkend naar dit circus, wat mij niet snel terug zal zien, viel mij nog eens de enorme hoogte van de tent op. Ideaal voor vliegende trapeze! Deze hoogte was echter totaal overbodig gebleken, want er was nog niet eens gewone trapeze. Met de kachel aan, waarbij alle warmte automatisch naar boven trekt, is deze hoogte alleen maar oneconomisch.
Met dank aan 'pootje', die dit circus had gespot, verzoek ik alle (vooral Belgische) forumleden tourneeinfo van circussen te blijven melden, zodat we nog eens een circus kunnen bezoeken wat we anders hadden gemist!
Want mijn motto is: als circusfreak moet je elk circus gezien hebben om er goed over te kunnen oordelen.
|