Ik was een jaar of veertien en door de komst van circus Holiday in 1980 te IJmuiden en de enthousiaste beschonken vertellingen van Johnny Boltini in zijn reizende museum toen ik in aanraking kwam met het circus. Alles boeide mij al van meets af aan. De show, de bonte reclame en de tent en wagens. Ik ben altijd erg ijverig geweest zo ook op deze leeftijd dus was ik in dit eerste cirsusjaar van mijn leven direct minimaal 25 keer aanwezig in de buurt van het zand en zaagsel. Ik ging meerdere malen naar Holiday, Bassie en Adriaan, Mikkenie, Sjoukje Dijkstra, Renz , Piste en Krone. Deze laatste bezocht dit jaar Nederland.
Later in het jaar ontdekte ik de circusvrienden bijeenkomsten in Den Haag en daar werd ik onomkeerbaar verliefd op alles wat met circus te maken heeft. Ik werd een verwoed verzamelaar en kreeg contact met diverse coryfeeën uit die tijd als Geurt Bauw, John Seffinga, Cor Martens en de helaas overleden John de Vries. Dat waren oergezellige middagen met dia's, film, tombola en gehaktbal.
Regelmatig had ik telefonisch contact via de oude bakeliete telefoon bij ons thuis met vooral John de Vries en Piet de Jong, beide destijds de ouders van het heerlijke blad Circusgids Nederland. Als deze in de de brievenbus viel kreeg ik rode wangen van opwinding. Deze gesprekken duurde vaak een uur en ik heb ze nu, bijna 40 jaar later, nog voor de geest. John de Vries met zijn eeuwige zin ' er gaan geruchten" en meer van dergelijke dingen. Ook belde ik met de markante Henk Volkers die alom bekend was bij vriend en vijand.
Nu ja, vijand... eigenlijk was dat er niet. Iedereen ging leuk met elkaar om en natuurlijk zal deze of gene weleens iemand meer of minder mogen maar dan merkte je dat niet echt. In de circusgids werd louter positief geschreven over de circussen en als er iets minder positiefs te melden viel werd dat niet gedaan. Het was dus niet een kritisch blad in tegenstelling tot het toen ook bestaande De Piste met toen nog 1500 abonnees. Beide bladen waren op hun manier van grote waarde voor de circusvrienden wereld.
Hoewel de circusmensen het geen bal kon schelen of ze er wel of niet in stonden waren deze verbolgen als dat dus niet was. Later kwam er nog de circus nieuwsbrief bij, die ook een bijdrage leverde aan het verspreiden van het bonte circusnieuws uit binnen- en buitenland. Veel circusvrienden hebben de laatste 15 jaar hun abonnementen opgezegd omdat zij het nieuws van internet halen. Maar mijns inziens is dat toch anders. Je klikt het weg en het is foetsie. Een papieren herinnering wordt de komende jaren zeldzaam. Ik vind een mooi affiche dan ook nog steeds leuker dan een advertentie op internet. Ouderwets? Dan moet dat maar.
Nu, jaren later, zijn er eigenlijk geen circusvrienden meer, althans niet veel. Zij sterft samen met het circusdier langzaam uit. In Duitsland schijnen ze nog in het wild voor te komen maar in Nederland dreigen de laatste te verdwijnen. Hoe komt dat?
Omdat er hier geen circussen meer zijn. En die er wel zijn, zijn of niet van ons ( de Duitsers) of kleinschalig van opzet en niet of nauwelijks circus te noemen. Hier zal veel kritiek op komen vermoed ik. Maar het is mijn mening dat circus een combinatie moet zijn van artiesten, dieren en sensatie. Het eerste is vaak niet het probleem maar de laatste twee zijn ver te zoeken. Hoewel onze eigen kleine circussen vaak een betere show hebben dan de wat grotere gasten uit het buitenland is het niet meer het circus zoals het moet zijn. Een ieder die het hier niet mee eens is heeft geen verstand van circus. Ga maar kijken bij Arlette Gruss, Bouglione, Krone, Charles Knie en Probst. Dan weet je pas wat circus is.
Met het uitsterven van het circus verdwijnt ook de circusvriend. En diegenen die er nog wel zijn, ik bijvoorbeeld, is weggezakt in een vurige herinnering van olifanten en tijgers, vliegende trapeze en grote springplanknummers al zittend met een glas alcohol al kijkend naar bewegende en niet bewegende beelden. Al ploeterend tussen programmabladen en affiches zichzelf te deprimeren over hoe het was en nooit meer zal zijn.
Noot; Ik besef dat het ook niet meer mogelijk is. Wie nu een groot circus wil beginnen is of rijk of gek.
|