Circuswereld Forum

Het wereldkampioenschap voetbal zit er weer op voor het eerst sinds 32 jaar zonder Nederland. Wat heeft dat met het circus te maken. In 1974 en 1978 verrichten de Nederlandse voetballers een fantastische prestatie door tweede te worden op dit wereldkampioenschap
Voetballers die vaak opgegroeid waren in lastige omstandigheden en die zich via het voetbal op konden trekken.
Hoe stond het circus erin die jaren voor. In 1974 had je bedrijven als Renz en Piste. Boltini was naar Israël vertrokken om pas na het WK terug te keren. Het Franse Bouglione brak haar tournee voortijdig af wegens een gebrek aan belangstelling. Vier jaar later was Boltini vanwege belastingperikelen naar België gevlucht. Waren Renz en Mikkenie de grote Nederlandse circussen, reisden kleine bedrijven als Charivari, Piste en Mini kriskras het land door en kwam na de WK Sarrasani van Fritz Mey naar Nederland toe.
Als ik krantenartikelen uit die jaren lees gaat het over het uitstervende circus. Artikelen over grote triomfen van welk circus dan ook zijn zeer zeldzaam.
Dat is ook mijn eigen ervaring want een uitverkochte tent was ook toen zeer zeldzaam.
Een verschil met nu is dat een circus per week soms wel veertien voorstellingen gaf en vijf of zes plaatsen per week bezocht. Niet te vergelijken met nu waarin Freiwald drie voorstellingen per week geeft en twee weken blijft staan in een plaats als Middelharnis. Een plaats waar Boltini of Mikkenie echt niet langer dan een dag zouden blijven.
Een overeenkomst is echter dat ook in vroegere jaren bedrijven omvielen. In de jaren 74-78 gingen in elk geval de circussen Salto Mortale en Thony/Salomon over de kop en ging Boltini meerdere keren failliet.
Anno 2018 is er wat dat betreft niet veel veranderd. Op Sijm/Alexander en Magic na hebben alle circussen het erg moeilijk.
Dat roept ook de vraag op hoe verder?
Hoe graag sommige van ons het ook willen. We hebben geen tijdmachine om terug in de tijd te gaan. Olifanten en roofdieren in Nederland behoren tot het verleden. Vijf plaatsen per week en 14 voorstellingen zijn niet meer rendabel. Er zijn allemaal redenen voor maar het is de realiteit van vandaag. De omstandigheden waarin een tentbouwer woonde in de jaren 70 zijn zodanig dat daar niemand meer voor te vinden is.
Feit is ook dat de circuswereld er niet goed in is om naar zichzelf te kijken. Een echte lobby om voor de circusdieren te strijden is er niet gevoerd. Neen, sterker nog in de jaren 70 was er voor roofdieren geen sprake van een buitenkooi en stonden de dieren vaak meer in de wagens dan er buiten.
Ik durf te stellen dat de meeste circussen wat dat betreft achter feiten aan hebben gelopen.
Sterker nog de bedrijven die wel succesvol geweest zijn keken ook buiten de circushekken. Boltini bouwde krediet op door goede contacten te onderhouden met kamerleden en ministers. Hij innoveerde door Rob de Nijs en Johnny Lion binnen te halen.
Bernard Paul van Roncalli werd in 1980 een hype en draait nog steeds uitstekend. Hij distantieert zich nu van de fantastische dierennummers die hij vroeger in huis haalde. Vind ik wat van maar hij draait met succes. En ik heb eerder gezegd de enige circusvrienden zijn de toeschouwers. Knie is ook een mooi voorbeeld kiezen om te stoppen met olifanten te reizen maar je wel richten op de opvang ervan. Wellicht draait het daar nu ook minder maar ik zat in mei in Zurich wel in een volle tent. Ook Knie kijkt naar buiten met cabaretiers in de voorstelling.
In 2014 werd het Nederlands elftal geheel onverwachts derde op het WK voetbal. Met een vrij matig elftal overigens maar de toenmalige bondscoach Louis van Gaal keek naar de realiteit en bouwde een elftal op dat in staat was de halve finale te halen. Een wereldprestatie want dat deed hij met voetballers die op hun 18e al meer verdiend hebben dan de spelers uit de jaren 70 in hun hele carrière.
De circussen die succes kunne halen moeten durven om naar buiten te kijken en zaken drastisch om te gooien. Dat er artiesten uit met name familiecircussen zijn die vooral willen reizen kan zo zijn. Je moet om te reizen wel de benzine kunnen betalen. Als je weet dat je in de maanden tot augustus verlies draait om daarna winst te maken zal je toch de vraag moeten stellen of je niet andere dingen moet doen in die maanden.
Ik ben er van overtuigd dat je ook in 2018 succesvol kan zijn als circusondernemer maar dat je dat alleen kan zijn als je ook durft om naar buiten te kijken naar de vraag van je publiek.

Leuk maar weer! Een inkijkje in de loop der jaren.
Enige aanvulling, als ik zo vrij mag zijn.
Wat ik mis bij de teloorgang van circussen in de jaren '70 is het toen algemeen geldende argument: de opkomst van de televisie.
In latere jaren het feit dat er teveel andersoortige evenementen zouden worden georganiseerd, Ach, en zo is er altijd wel wat....

Uit je beschrijving kun je wel concluderen dat er in feite niets tot weinig veranderd is in de loop der jaren.
Dat er sprake zal zijn van een stevige en solide toekomst -wat je ook veranderd of vernieuwd- is eveneens een utopie.
Een tijd van komen en gaan, en dat zal zo blijven.

Wat de olifanten van Knie betreft was al eerder sprake van een deling tussen circus en (eigen) dierentuin.
Nog altijd wordt ontkent dat het niet meer laten optreden een bewuste keuze of statement was: er overleden in korte tijd een paar dames zonder directe aanleiding.
Waarop de directie besloot het resterende aantal in het speciaal gebouwde grote nieuwe dierentuinverblijf te laten.
Jammer dat Krone niet over dezelfde mogelijkheid beschikt, want ik vrees dat het daar nooit meer goed komt.....

Ook in 2002 wist Nederland zich niet te kwalificeren voor het WK.