Ron Mikkenie schreef:
Moderne materialen kunnen het doek enorm stevig maken.
Al eens goed gekeken naar de tent van Herman Renz?
Dat doek bestaat uit DRIE lagen (buiten rood, binnen blauw en daartussen een raar soort paars/roze). Om de vorm van die tent mogelijk te maken zijn er verstevigingbanden in het materiaal aangebracht.
Die banden kun je, als je goed naar het gespannen tentzeil kijkt, zien zitten. De krachten die tijdens het normale staan van de tent op het doek worden uitgeoefend zijn al zo groot dat die banden nodig zijn. Door het geheel over te dimensioneren wordt dat tentdoek alleen maar sterker en dus stormbestendig.
De zwakste schakel is en blijft de menselijke factor.
De tent is ontworpen voor een bepaald verankeringssysteem. Als je tijdens de opbouw denkt dat het wel met een ankertje minder kan dan kun je wel eens bedrogen uit komen. Tijdens de opbouw tijd sparen door het plaatsen van minder ankers kan dus wel eens een heel dure grap worden. Ook het verkeerd inschatten van de ondergrond van het evenemententerrein kan funeste gevolgen hebben. Datzelfde geldt ook voor het niet goed afsluiten van een tent. Het rondzeil dient, zeker bij wind, ook aan de grond te worden verankerd. Helaas is dat heel veel werk. In en uitgangen moet je, zeker tijdens de storm, dicht houden. Als de wind via deze weg de tent in komt dan is er, ook met voldoende ankers, geen houden meer aan.
Het verankeren aan de rond de tent geparkeerde vrachtwagens is onvoldoende. Dat hebben we enkele jaren geleden wel kunnen zien bij het Belgische Circus Malter. Een korte maar felle windhoos was voldoende om alle wagens omver te trekken.
Al eens een vlieger van 1m2 opgelaten tijdens flinke wind? Nou dan kun je je voorstellen hoe groot de kracht van de wind is op een object van meerdere tientallen vierkante meters!
Een ander aspect is veroudering van het materiaal.
Zoals iedereen wel eens heeft gehoord wordt PVC ("vinyl") soepel gemaakt door het toevoegen van zogeheten weekmakers. PVC is normaal zo hard als de bekende regenpijp. Door het toevoegen van bepaalde stoffen wordt dat materiaal zacht. Zo zacht en soepel als rubber.
Die weekmaker heeft echter de onhebbelijke eigenschap om in de loop der jaren uit het materiaal te verdwijnen. Waardoor het PVC langzaam maar zeker weer op het materiaal van de regenpijp gaat lijken: Het wordt hard en bros. In ons Nederlandse klimaat heeft een tentzeil een levensduur van zo'n 5 jaar. In Spanje gaat het doek hooguit 2 jaar mee. De intense hitte van de zon doet de weekmaker sneller verdampen.
De verstevigingsbanden zijn niet van PVC. Daarvoor worden andere materialen gebruikt. De nieuwste trend (toch al weer meerdere jaren oud) is koolstofversterkte vezel. Dat materiaal is zo sterk dat je het als sleepkabel kunt gebruiken. Het liefst zou je de hele tent van dit materiaal willen maken. Maar helaas: daarvoor is het te duur. En: het kan slechts krachten in de lengterichting verdragen! Je moet dan matten vlechten (zoals bij het repareren van boten en caravans met polyester). Die worden veel te zwaar. Je moet de tent ten slotte ook nog met gewone vrachtwagens kunnen vervoeren...
Als de tent verzekerd is, dan zal de verzekeringsexpert altijd de vraag stellen of de schade was te voorkomen. Maar als het weeralarm pas enkele uren van te voren wordt gegeven dan is het onverstandig om alsnog af te bouwen. De afbouw kost bij mooi weer al gauw zo'n 2 uur. Waarbij het tentzeil pas naar beneden kan als de tent leeg is gehaald. Intussen wakkert de storm alleen maar verder aan. Dat kost gegarandeerd mensenlevens.
In plaats van de tent te verzekeren kun je als ondernemer er ook voor kiezen om het risico van het verliezen van het tentzeil zelf te dragen. Dat klinkt wrang, maar het kan op den duur wel eens economisch beter uitpakken. Je moet het zeil toch al vervangen, vanwege de beperkte levensduur. Daar hou je met de bedrijfsvoering toch rekening mee?
De tenten gaan heel wat langer mee dan de 5 jaar die jij
hier beschrijft, kijk maar eens naar de ouwe sterrenshowtent
van willem ruis die onlangs nog verkocht is geworden voor toch nog
een behoorlijk pak geld.
Voordat de weekmakers zijn verdampt, ben je toch echt zo'n
10 tot 20 jaar verder, en zullen de meeste tenten eerder kapot gaan
vanwege de coating die er af slijt van het vele op en afbouwen.
Het tentdoek is dan ook van een geweven poyester doek
dat aan 2 kanten van een coating wordt voorzien, en zodra deze
coating doorslijt, komt het geweven doek bloot te liggen,
en kunnen vuil en vocht hun vernietigende werk doen
waardoor er sneller scheuren kunen ontstaan, en dat is dan
ook in de meeste gevallen de reden dat een tent eerder wordt
vervangen, en niet vanwege het verharden ervan, want dat
duurt dan nog jaren. Hierbij moet ik een kanttekening maken dat
de tenten in warme en zonnige landen inderdaad eerder
uitdrogen dan in ons koelere klimaat.
Ook ligt het er aan waar je reist, want bv. in nederland zijn de
circusterreinen meestal van gras of schone bestrate parkeerterreinen,
terwijl je in duitsland vaak op een terrein staat dat bezaaid is met scherp grind, en dan slijt een tent veel sneller. Daarom bouwen vele circussen hun tent op een andere manier op dan anderen, en komt het zeil
niet meer op de grond te liggen. Met takelt dan het zeil rechtstreeks
van de wagen omhoog, en wordt het rondeel meteen aan de ankers
geknoopt, en steekt men dan de rondeelpalen eronder.
Verder slijten de tenten door het vele opvouwen,
en zal de vervuiling die uit de lucht op het zeildoek terrecht
komt, als een fijn schuurpapier de toplaag laten slijten waardoor
deze poreus word en vocht en vuil gaat opnemen, en zo
het geweven polyesterdoek laat wegrotten.
Verder zijn vele moderne tenten inderdaad een stuk
stormbestendiger dan de oudere tenten, en dat komt
inderdaad door de verstevigingsbanden die er mee in
verwerkt worden, en omdat er tegenwoordig voor een
meer-laags zeil word gekozen om het niet lichtdoorlatend
te laten zijn met het oog op de speciale licht effecten
tijdens de middagvoorstellingen.
Een 2e punt is dat de tenten van tegenwoordig op de
computer worden ontworpen, en vaak door een speciale
machine nauwkeurig op maat gesneden wordt, waardoor
slappe plekken en ''zakken'' verleden tijd zijn, en zo op
alle trekpunten dezelfde krachten staan. Vroeger was dit
gewoon handwerk, en moest een tentenbouwer een soort
ambachtelijke kleermaker zijn die verstand van zaken had,
en was het de kunst om een mooie coup in de tent te krijgen,
en dat viel niet altijd mee. Ook zijn de lastechnieken van het
zeil stukken verbeterd, terwijl dit vroeger nogal eens gewoon met
een special soort verfföhn en een simpel rollertje werd gedaan,
en er zo soms slecht gelaste stukken ontstonden, ofjuist
verbrande stukken, en dat zorgde ervoor dat er dus zwakke
plekken in de tent zaten.
Ook is het tegenoordig de gewoonste zaak dat het rondeel met
spanbanden word vast gezet, en dat maakt al een verschil van
100% met het ouderwetse touwgetrek waar vroeger nog 10 man
mee bezig waren, en nu door slechts 2 personen gedaan kan worden.
De ouwerwetse touwen moest je dan ook altijd natrekken tijdens een hard wind of storm omdat de knopen altijd los gingen zitten,
terwijl je daar met een spanband geen last van hebt.
Verder is het nog steeds een goede oplossing om zoveel hoge
en grote trailers rond de tent te zetten als windvangers,
en kun je er nog steeds met een gerust hart de tent er aan
vast knopen, mits de wagens maar zwaar genoeg zijn,
en trailers niet zonder trekker op hun steunpoten staan,
want anders trekt de wind de steunpoten van de trailer
gewoon van de houtblokken af.
Wat ik nog wel mis bij de circussen zijn speciale ankers
voor slechte ondergronden, en dat zijn ankerpennen
die aan de zijkanten een groot stuk staalplaat hebben zitten
die als een soort schep meer grip op de grond uitoefenen
waardoor de pen de grond niet meer openscheurt of omgeploegd
wordt. Vroeger kwam het nog wel eens voor dat er dikke houten
palen gehaald werden voor de slechte ondergronden, omdat deze
door hun dikke omvang het scheuren van de ondergrond deels
tegen gingen.